ارزیابی مهدی صفاری‌نژاد از بخش صحنه‌ای جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی
آثار استانی، یک سر و گردن از نمایش‌های تهرانی برتر بودند
مهدی صفاری‌نژاد، عضو هیئت انتخاب بخش صحنه‌ای جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی، معتقد است آثار ارسالی از استان‌ها، یک سر و گردن از نمایش‌های تهرانی متقاضی حضور در این رویداد، برتر بودند.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از مهر، مهدی صفاری‌نژاد، عضو هیئت انتخاب بخش صحنه‌ای بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی است که این روزها به میزبانی استان گلستان در حال برگزاری است.
این هنرمند، درباره ارزیابی آثار متقاضی شرکت در بخش صحنه‌ای این جشنواره گفت: «در جشنواره بیست‌ویکم نمایش‌های آیینی و سنتی، آثار استان‌ها در قیاس با نمایش‌های تهرانی، سطح کیفی قابل قبول‌تری داشتند و به خوبی دیده می‌شد که گروه‌های شهرستانی تلاش کرده بودند به داشته‌های نمایش ایرانی نزدیک‌تر شوند و نوآوری‌های‌شان در راستای آثار گذشتگان بود. به این معنا که آرایه‌های خوبی به شیوه‌های سنتی نمایش ایرانی افزوده بودند و این تلاش، جای خشنودی دارد.»
صفاری‌نژاد که در این دوره از جشنواره آیینی و سنتی، با همراهی اکرم قاسمی‌‌‌پور و حسین شوندی، کار انتخاب آثار بخش صحنه‌ای را انجام داده است، ادامه داد: «برخی از نمایش‌های متقاضی نشان می‌داد که گروه اجرایی، نمایش‌های آیینی و سنتی را به خوبی دیده و این تجربه و تسلط در کوچک‌ترین عناصر نمایش‌های آنان به چشم می‌آمد.»
او در عین حال با ابزار تاسف از اینکه گروه‌های متقاضی شرکت از تهران، کم‌تر جشنواره را جدی گرفته بودند، افزود: «گروه‌های تهرانی گویی به شیوه کارمندی با جشنواره برخورد کرده بودند و بعضی از آنها به اینکه گروه‌های شناخته شده هستند، غره شده بودند و به همین دلیل برای ارتقای کیفی نمایش‌های خود تلاش چندانی نکرده بودند. البته از سوی دیگر هنرمندانی مانند ناصر آویژه هم متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره هستند که نمایش‌شان دارای خلاقیت‌های تحسین برانگیزی است ولی متاسفانه سطح کیفی عموم کارهای تهران، چندان راضی‌کننده نبود.»
این کارشناس نمایش‌های ایرانی در واکنش به این پرسش که «برگزاری جشنواره امسال علاوه بر تهران در پنج استان دیگر، چقدر می‌تواند در ارتقای کیفی امکانات نمایشی در شهرستان‌ها موثر باشد، گفت: «در گذشته تجربه برگزاری بخشی از جشنواره را در کاشان داشتیم که طی آن، نمایش‌ها در خانه‌های تاریخی اجرا شدند و اتفاق بسیار خوبی بود. شخصاً معتقدم وقتی قرار است جشنواره را به استانی دیگر ببریم، باید از تمام ویژگی‌ها و پتانسیل همان استان استفاده کنیم نه اینکه دوباره همه چیز را به سالن‌های تئاتر محدود کنیم.»
صفاری‌نژاد یادآور شد: «به عنوان نمونه، تفرش معدن تعزیه است و حال که در این دوره از جشنواره، بخش شبیه‌خوانی به این منطقه رفته باید از تمام پتانسیل‌های آن به خوبی بهره ببریم. در غیر این صورت، اتفاق چندان اثرگذاری نخواهد افتاد.»
او تاکید کرد: «مشکل بزرگ ما این است که در بیشتر استان‌ها همه چیز به بخش دولتی محدود می‌شود و بخش خصوصی درگیر ماجرا نیست. در حالی که مثلاً در کاشان که خانه‌های تاریخی دارد، با ورود بخش خصوصی، این خانه‌ها همچنان در زمینه اجرای نمایش‌های ایرانی فعال هستند و اجرای این گونه آثار به جریانی مستمر و تاثیرگذار تبدیل شده است. بنابراین صِرف انتقال جشنواره به استان‌های دیگر الزاماً نمی‌تواند اتفاقی ویژه باشد به ویژه اینکه قبلاً این تجربه را داشته‌ایم.»
مدیر کانون نمایش‌های آیینی و سنتی ایرانی در ارزیابی حضور جوانان در این دوره از جشنواره گفت: «همچنان معتقدم نیازمند پژوهشکده و آکادمی نمایش‌های ایرانی هستیم. کانون نمایش‌های آیینی و سنتی به تنهایی نمی‌تواند چنین مرکزی را راه‌اندازی کند و اشخاص هم با انگیزه‌های شخصی صِرف، توان چنین کاری را ندارند. همچنان‌که گردآوری آرشیو صوتی و تصویری و مکتوب نمایش‌های سنتی به تنهایی کارگشا نیست. انجام کاری به این مهمی، نیازمند همت و حمایتی همه جانبه است. متاسفانه در کنار این کمبودها، با برخی از بزرگان نمایش‌های ایرانی هم که با دغدغه شخصی و دلی خود کارهایی را پیش می‌برند، رفتار درستی صورت نمی‌گیرد و همین‌ها، به تدریج دلسردی به همراه می‌آورد.»
این بازیگر سیاه‌بازی ادامه داد: «در حال حاضر شکل‌گیری مکتبخانه «سنگلج» می‌تواند اتفاقی خوب باشد، ولی باید دید چقدر تداوم پیدا می‌کند چراکه هر حرکت مثبتی بدون استمرار، ثمره چندانی نخواهد داشت. اینها نگرانی‌هایی است که دوستداران و فعالان نمایش‌های ایرانی دارند و باید برای این دغدغه‌ها، چاره‌جویی کنیم.»
بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی با دبیری احمد جولایی از یکم تا یازدهم مهر، در بخش‌های «رادیو تئاتر» و «نمایشگاه هنرهای نمایشی» به میزبانی تهران، «صحنه‌ای» (ویژه-آزاد) و «بین‌الملل» به میزبانی استان گلستان (گرگان و کردکوی)، «شبیه‌خوانی» به میزبانی استان مرکزی (تفرش)، «نمایش‌های فردی، نقالی، روایت‌های ملی و کارآواها» و «معرکه‌ها، آیین‌ها و بازی‌های نمایشی» به میزبانی استان چهارمحال و بختیاری (شهرکرد، بروجن و جونقان)، «عروسکی» و «دانشجویی» به میزبانی خراسان شمالی (بجنورد) و «سمینارهای پژوهشی» و «نمایشنامه‌نویسی» به میزبانی آذربایجان شرقی (تبریز) در حال برگزاری است.